فرهنگ امروز/ فاروق مظلومی

جریان تازه‌ای در گالری‌های تهران در حال شکل‌گیری است که رو به خیر دارد. حالا خیلی از هنرمندان خوب علاقه‌ای به نمایش آثارشان در گالری‌های باسابقه و مطرح ندارند، چراکه در سال‌های اخیر گالری‌های معروف فکر کرده‌اند با اتکا به نام و نشان خود هر اثری را می‌توانند به فروش برسانند و بدین‌ترتیب آثار ضعیف و گاهی مشقی را به نمایش گذاشته‌اند در مقابل گاهی گالری‌های تازه تاسیس آثاری را نمایش می‌دهند که ذهن و چشم مخاطب جدی را تسخیر می‌کند. 

گالری نیان هم از جمله گالری‌هایی هست که در بازگشایی مجدد خود چند اثر جدی، فعال و محرک را به نمایش گذاشت. این گالری در آدرس جدید خود از تاریخ سوم تا بیستم بهمن ماه میزبان آثار مریم طباطبایی، علی ذاکری، سیما شاهمرادی، مریم کوهستانی، امیرحسین دزفولی، فاطمه افشاری و ندا غیوری متعصب است. در این نمایش، آثار مجسمه مریم کوهستانی در فضایی سهمناک بین گروتسک و فانتزی بود و امر هنری را محقق می‌ساخت، چراکه هنر اصیل فضای تعلیق و چالش است. کوهستانی در این مجسمه‌ها اروتیسم حاصل از پیچیدن گردن قو دور گردن موجوداتی بین جن و انسان را به فضای تیره رنگ‌های مات اضافه کرده و بیننده را محسور این موجودات غیرواقعی می‌کند. فیگورهای استاد علی ذاکری همچنان نشان می‌دهد هنر فیگوراتیو تمام‌ناشدنی است و هنر واقع‌گرا، واقعیت -صحنه مبارزه دو بوکسور- را بهانه‌ای برای نقاشی می‌داند و امر مقدم، بازنمایی شیوه‌ای از نقاشی است نه واقعیت. علی ذاکری اتمسفر سهمگین رینگ را به اتمسفر شدید رد قلمش اضافه می‌کند و اینچنین واقعیت را به خدمت نقاشی درمی‌آورد.
در اثری از مریم طباطبایی اسکراچ روی کاغذ ضخیم را داریم. تکنیکی که به خراش متکی است و هنرمند اثرش را به جای نقاشی روی سفیدی از دل سیاهی بیرون می‌کشد. در این شیوه، سختی و تیزی وسیله خراش، جای لطافت قلم نقاشی را می‌گیرد و نقش مهم ابزار برجسته‌تر می‌شود. فضای مینیمال این اثر به آنارشی خطوط اجازه حضور با شدت بیشتر را داده و پرسپکتیو نامحسوس دو نقطه‌ای‌اش اثر را دوبعدی‌تر نشان می‌دهد تا انسان پشت‌کرده به ناظر و تک‌صندلی خالی کنارش به بیننده نزدیک‌تر شوند و فعالیت بیشتری داشته باشند و فیگورهای پشت‌ به ناظر به دلیل دیده نشدن اجزای صورت از آبستراکسیون بیشتری برخوردارند و رازآلودترند. کادر افقی این اثر که در مقایسه با کادر عمودی کادری صلح‌آمیز و بی‌طرف است با وجود فضای خشن اثر، روحی از تقدیرپذیری، بی‌اعتنایی و انزوا را به این نقاشی اصیل تزریق کرده و تک‌رنگ بودن آن منجر به عقیم‌سازی روایت‌هایی شده که از رنگ‌های گوناگون به وجود می‌آیند. 
آثار برجسته و شاخص دیگری هم مثل آثار سیما شاهمرادی در گالری نیان روی دیوارها است که متاسفانه اینجا دیگر مجال پرداختن به آنها نیست. فضا و میزبانی احترام‌برانگیز گالری نیان مخاطب را برای ساعت‌ها در این گالری نگه می‌دارد. مدیر هنری این گالری وحید حسین‌پور در گفت‌وگویی تاکید کرد که عرصه برای حضور هنرمندان مستقل در این گالری باز است. 
 در رویدادی دیگر روز دهم بهمن گشایش نمایشگاه نقاشی سمیه پناهی را در گالری شمیده داشتیم. با وجود مفهومی که با عنوان «هموگان-اعتدال زمین» در استیتمنت نمایشگاه دیده می‌شود آثار انتزاعی این هنرمند، فعالیت مستقل خودشان را دارند. این آثار پرقدرت از پاسپارتو و قاب صدمه می‌خورند. وقتی سطحی که پاسپارتو اشغال می‌کند از سطح کار بیشتر می‌شود. پاسپارتو باید بخش بزرگی از اثر باشد وگرنه فضای فرعی را بیشتر می‌کند و از انرژی اثر می‌کاهد. قاب‌هایی که با لبه‌های‌شان منجر به تشکیل پرسپکتیو یک نقطه‌ای می‌شوند فضای سه بعدی به اثر می‌دهند که با فضای دوبعدی این کارهای انتزاعی سازگاری نداشت. اما فارغ از این مسائل مربوط به ارایه، آثار سمیه پناهی نمونه‌های خوبی از آثار انتزاعی بوده و گالری شمیده تا بیستم بهمن منتظر مخاطبان جدی نقاشی است.

روزنامه اعتماد